แล้วมัน “ยากแค่ไหน” สำหรับมนุษย์ และการสอบผ่านวัดอะไรได้บ้าง

ช่วงหลังมานี้มีข่าวออกมาบ่อยว่า
AI สามารถทำข้อสอบ CFA Level III ผ่านได้
ซึ่ง Level III เป็นระดับที่หลายคนมองว่า “ยากที่สุด” ของสายการเงิน

คำถามคือ

• เรื่องนี้จริงแค่ไหน
• CFA มันยากขนาดไหนกันแน่
• และถ้า AI ทำได้ การสอบ CFA ยังมีความหมายอยู่ไหม

บทความนี้จะอธิบายแบบไม่ hype และไม่ลดค่ามนุษย์

---

AI “ผ่าน CFA Level III” หมายความว่าอะไร

ก่อนอื่นต้องแยกให้ออกก่อน

AI ไม่ได้ไปนั่งสอบสนามจริงกับ CFA Institute

สิ่งที่เรียกว่า “AI สอบผ่าน CFA” ในข่าว:

• เป็นงานวิจัย/การทดสอบ (benchmark)
• นักวิจัยนำข้อสอบ CFA (หรือข้อสอบจำลองที่มีโครงสร้างใกล้เคียงมาก)
• มาทดสอบกับโมเดล AI
• แล้วพบว่า คะแนนสูงกว่าเกณฑ์ผ่าน (passing score)

สรุปสั้น ๆ

AI “ทำข้อสอบได้ระดับผ่าน”
แต่ ยังไม่ใช่การสอบผ่านอย่างเป็นทางการ

---

แล้ว CFA Level III มันยากแค่ไหน

ถ้าดูจากสถิติจริงของมนุษย์ จะเห็นภาพชัดมาก

ข้อมูลจาก CFA Institute:

• อัตราผ่าน CFA Level III เฉลี่ยระยะยาว ≈ 50%
• หมายความว่า คนที่ตั้งใจสอบจริง ๆ
  ยังมีครึ่งหนึ่งที่ไม่ผ่านในแต่ละรอบ

และต้องเข้าใจว่า:

• คนที่มาสอบ Level III คือคนที่
  • ผ่าน Level I
  • ผ่าน Level II
• นั่นคือ “คัดมาแล้ว 2 ชั้น”

แปลเป็นภาษาคน:

CFA Level III ไม่ได้ยากเพราะข้อสอบหลอก
แต่มันยากเพราะ ต้องคิดแบบนักลงทุนมืออาชีพจริง ๆ

---

CFA Level III วัดอะไร

นี่คือหัวใจสำคัญ

CFA Level III ไม่ได้เน้น:

• สูตรเยอะ
• การคำนวณเร็ว

แต่เน้น:

• Portfolio Management
• Asset Allocation
• Risk Management
• การตัดสินใจภายใต้ข้อจำกัดของลูกค้า

เช่น:

• ลูกค้ารับความเสี่ยงได้แค่ไหน
• มีข้อจำกัดด้านสภาพคล่องหรือไม่
• ระยะเวลาการลงทุนสั้นหรือยาว
• จะจัดพอร์ตยังไงให้ “เหมาะ” ไม่ใช่แค่ “ได้ผลตอบแทนสูงสุด”

และยังมี:

• Ethics & Professional Standards
  ซึ่งเป็นจุดตัดสินแพ้–ชนะของคนจำนวนมาก

---

แล้ว AI ผ่านได้ แปลว่าอะไร

มันแปลว่า:

• AI เก่งมากในเรื่อง
  • วิเคราะห์ข้อมูลจำนวนมาก
  • เชื่อมโยงกรอบความรู้
  • ตอบคำถามเชิงโครงสร้าง
• AI สามารถ “คิดตามตำรา” ได้เร็วและแม่น

แต่ การสอบผ่าน CFA ไม่ได้แปลว่าเป็นนักลงทุนที่ดีในโลกจริง

เพราะ CFA ไม่ได้วัด:

• การคุยกับลูกค้าจริง
• การรับแรงกดดันจาก drawdown
• การตัดสินใจตอนข้อมูลไม่ครบ
• ความรับผิดชอบต่อเงินคนอื่น

---

สิ่งที่ข่าวนี้กำลังบอกเรา

ข่าว AI ทำข้อสอบ CFA ผ่าน
ไม่ได้หมายความว่า “มนุษย์หมดค่า”

แต่มันกำลังบอกว่า:

ความได้เปรียบของมนุษย์ ไม่ใช่การจำความรู้
แต่คือการใช้ดุลยพินิจ ความรับผิดชอบ และบริบทโลกจริง

ในอนาคต:

• คนที่ “รู้ทฤษฎีอย่างเดียว” จะลำบาก
• คนที่ “ใช้ AI เป็นเครื่องมือ” จะได้เปรียบ
• CFA จะไม่ใช่ใบการันตีความเก่ง
• แต่เป็น ใบการันตีวินัย + มาตรฐานความคิด

---

สรุปสั้น ๆ

• AI ทำข้อสอบ CFA Level III ผ่านได้จริง (ในงานวิจัย)
• CFA Level III ของจริงยังยากมาก
  (มนุษย์ผ่านแค่ประมาณครึ่งหนึ่ง)
• สอบผ่านวัด “กรอบความคิดเชิงการลงทุน”
  ไม่ใช่ความสามารถเอาตัวรอดในตลาดจริง
• AI ไม่ได้มาแทนมนุษย์
  แต่มาแยก “คนที่ใช้เครื่องมือเป็น” ออกจาก “คนที่ใช้ไม่เป็น”